Posted in Քիմիա 8

Քիմիայի հիմնական հասկացությունները՝ քիմիական բանաձև

  • հետևյալ նյութերի որակական  և  քանակական  բաղադրությունը  H2O, CO2Na2O, NaOH, HNO2 , K2O, SO2, N2O3, Ca(OH)2, P2O5, Al2O3, SO3, N2O5, ZnO, CO, N2O SiO2, MgOFe(OH)3Fe2O3
  • որոշել հետևյալ նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները`Mr — H2O-18 ,CO2,-44 Na2O-62, NaOH-40, HNO2-46, K2O-93, SO2-64, N2O3-76, Ca(OH)2-74, P2O5-132, Al2O3-122, SO3-64, N2O5-112, ZnO-81, CO-28, N2O-80,  SiO2-60, MgO-40,  Fe(OH)3-90,  Fe2O3-384
  • հետևյալ նյութերում որոշեք  ատոմների  վալենտականությունը(Վ)  և  օքսիդացման աստիճանները(ՕԱ)  H(I,+2)2O(II,-2),C(IV,+4)O2(II,-4), Na(II,+1)2O(IV,-2), Na(II)OH, HNO2 , K2O, SO2, N2O3, Ca(OH)2, P2O5, Al2O3, SO3, N2O5, ZnO, CO, N2O, CO2, SiO2, MgO, Fe(OH)3,  Fe2O3
  • Դասագրքից սովորեք՝  1-4-ՙՙՔիմիայի  հիմնական  հասկացությունները  և  կատարեք 18  և  19  էջերի  վարժությունները
  1. mwlcmwl.png

2. CO2(C, O2)

Fe(OH)3 (Fe,O3,H3)

NaOH(Na,O,H)

H2O(H2,O)

3. NaNO, CaCO3, Fe2O3, Al2(SO4)3, H3PO4

4. KO, CaO, AlO, Fe(II)O, Fe(III)O, N(I)O, N(III)O, P(V)O, Mn(VII)O

5. Նրանց անվանում են քանակական բաղադրություն և ցույց են տալիս, թե որքան են H-ի S-ի O-ի մոլեկուլների թիվը

6. ;lkkkkkkkkkkkk.png

7.

ա․H2O

բ․CO2

գ․CH4

դ․SO2

Posted in Քիմիա 8

Ինքնաստուգում

  • հետևյալ նյութերի որակական  և  քանակական  բաղադրությունը,    H2O, CO2, Na2O, NaOH, HNO2 , K2O, SO2, N2O3, Ca(OH)2, P2O5, Al2O3, SO3, N2O5, ZnO, CO, N2O,  SiO2, MgO,  Fe(OH)3,  Fe2O3
  • H2O-ջրածին, թթվածին,H-2 O-1
  • CO2-ածխածին, թթվածին, C-1, O-2
  • K2O-կալիում, թթվածին, K-2, O-1
  • N2O-ազոտ, թթվածին, N-2, O-1
  • ZnO-ցինկ, թթվածին, Zn-1, O-1
  • որոշել հետևյալ նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները`Mr — H2O,CO2, Na2O, NaOH, HNO2 , K2O, SO2, N2O3, Ca(OH)2, P2O5, Al2O3, SO3, N2O5, ZnO, CO, N2O,  SiO2, MgO,  Fe(OH)3,  Fe2O3
  • H2O-18
  • CO2-44
  • K2O-96
  • N2O-44
  • ZnO-81
  • հետևյալ նյութերում  որոշեք  ատոմների  վալենտականությունը(Վ)  և  օքսիդացման աստիճանները(ՕԱ)  H2O,CO2, Na2O, NaOH, HNO2 , K2O, SO2, N2O3, Ca(OH)2, P2O5, Al2O3, SO3, N2O5, ZnO, CO, N2O, CO2, SiO2, MgO, Fe(OH)3,  Fe2O3
  • H2O. Վ՝H-I,O-II, ՕԱ՝H=+1, O=-2
  • CO2․Վ՝C-IV, O-II, ՕԱ՝C=+4, O=-2
  • K2O.Վ՝K-I, O-II, ՕԱ՝K=+1, O=-2
  • N2O-Վ՝N-I, O-II, ՕԱ՝N=+1, O=-2
  • ZnO-Վ՝Zn-II, O-II, ՕԱ՝Zn=+2, O=-2
  • որքա՞ն   է  նյութի  մոլային  զանգվածը, եթե  նրա  11 գրամը 0,25 մոլ  է:

M = m/n = 11գ/0,25մոլ = 44մոլ

  • որոշեք  2 մոլ  թթվածնի  մոլեկուլների  թիվը:

N=n x NA = 2 x 6,02 x 10^23 = 12 x 10^23

  • որքա՞ն   է  88 գրամ ածխաթթու  գազի՝ CO2 -ի նյութաքանակը՝մոլը:

n=m/M=12+16 x 2 = 44

88մոլ/44մոլ=22մոլ

  • որքա՞ն   է  3  մոլ  ջրի զանգվածը (գ):

m=n x M = 1 x 2 + 16 = 18

3 x 18 = 54

  • որոշեք   ազոտի 2,408 • 10²³  մոլեկուլների քանակը  և  զանգվածը:

m=n x M

n=N/NA=2,408 x 10²³/6,02 x 10²³ = 2,408/6,02 = 0,4

M(N2)=2 x 14 = 28

m=n x M = 0,4 x 28 = 11,2

  • որքա՞ն   է   2  մոլ   ջրում պարունակվող  ատոմների  թիվը:

H2O

H(1p)1e, x2 = (2p)2e

O(8p, 8n)8e

1=10մոլ

2=20մոլ

  • որքա՞ն  է պրոտոնների,նեյտրոնների և  էլեկտրոնների քանակը(մոլ) 36 գ ջրում:

n=m/M

M(H2O)=2×1 + 16 = 18

n=m/M=36/18=2

(2p, 2n)2e

Posted in Քիմիա 8

Թեստային առաջադրանքներ․ 1

1.Հետևյալ տարրերից որի էներգետիկական մակարդակն է պարունակում այնքան էլեկտրոն, ինչքան ազոտի ատոմինը․

ա․Ածխածին.C

բ․Թթվածին.O

գ․Ֆոսֆոր.P

դ․Ֆտոր.F

2.Հետևյալ իոններից որն ունի Նեոն տարրի ատոմի էլեկտրոնային փոխդասավորությունը․

ա․Li+

բ․F-

գ․Cl-

դ․Ca²+

3.Որքան է էլեկտորնների թիվը S²- իոնում.

ա․16

բ․14

գ․15

դ․18

4.Որ շարքում են տարրերը դասավորված ըստ ոչմետաղական հատությունների ուժեղացման․

ա․Si, P, S

բ․O, C, F

գ․Cl, S, P

դ․F, Cl, Br

5.Որ տարրի բարձրագույն օքսիդի համապատասխան թթուն է ավելի ուժեղ․

ա․S

բ․Si

գ․Cl

դ․P

6.

Posted in Քիմիա 8

Ինքնաստուգում

  1. Որո՞նք են  բաց  թողած  բառերը  հետևյալ  արտահայտությունում.

 Քիմիական  տարրը __________  նույն  լիցքն  ունեցող _____________  տեսակ  է:

1). ատոմի, մասնիկների                     3)  միջուկի,  մոլեկուլների

2). էլեկտրոնների, ատոմների             4)  միջուկի, ատոմների

  1. Ո՞րն է  հետևյալ  արտահայտության  Ճիշտ  շարունակությունը.

Մոլեկուլը  նյութի  փոքրագույն  մասնիկն  է, որը  պահպանում  է  տվյալ  նյութի__________

1) հիմնական ֆիզիկական  հատկությունները

2) որոշ քիմիական  հատկությունները

3) և’ ֆիզիկական, և’ քիմիական  հատկությունները

4) հիմնական քիմիական  հատկությունները

  1. Ո՞ր տարրական  մասնիկներից  է  կազմված  ատոմը.
     1 միայն էլեկտրոններից
     2 նեյտրոններից   և   էլեկտրոններից
     3 պրոտոններից,  էլեկտրոններից  և  նեյտրոններից
     4 միայն  պրոտոններից
  2. Ո՞ր շարքում է  գրված  ֆոսֆոր,  թթվածին,  ածխածին,  երկաթ  և  ազոտ  քիմիական տարրերի նշանները.

1)  F, C, P, Si, Na
2)  O, C, Li, K, Ba
3)  P, O, C, Fe, N
4)  K, Na, P, Fe, C

  1. Հետևյալ հասկացություններից   որո՞նք  են  ճիշտ  երկաթ  քիմիական  տարրի  վերաբերյալ.

ա)  ստանում  են` երկաթի  օքսիդները  վերականգնելով

բ)  կարգաթիվը  26  է

գ)  հարաբերական  ատոմային  զանգվածը  56  է

դ)  ատոմի  էլեկտրոնային  թաղանթը  կազմված  է  4  շերտից

ե)  էլեկտրահաղորդիչ  է

զ)  մեծ  կիրառություն  ունի  տեխնիկայում

 1) բ, գ, դ               2) ա, ե, զ                       3)  բ, գ, զ                           4)  ա, դ, ե

6. Որքա՞ն է   ատոմային  օրբիտալների  և  էլեկտրոնների  առավելագույն  թիվը   p

     ենթամակարդակում,  համապատասխանաբար.

1)  1  և  2                             2)  3   և  6                           3)  5  և  10                                 4)  2  և 4

  1. Որքա՞ն է  Na+, Mg2+Al3+  կատիոններից  առավել  փոքր  շառավիղ  ունեցող  իոնին   համապատասխանող  օքսիդի  հարաբերական  մոլեկուլային  զանգվածը.

1)   62                                  2)  94                                   3)  102                                      4)  40

  1. Ո՞ր շարքում են  առկա  միայն  կովալենտային  կապերով  միացություններ.

1)  NaCl, HCl, Cl2, NaHCO3                                            3)  H2, NH3, H2O, CH4

2)  KBr, HNO3, CaO, P4                                                 4)  N2, Br2, CuSO4, Fe

  1. Որո՞նք են  մոլեկուլային   կառուցվածքով   նյութեր. 

         ա)  CH4                 բ)   KCl             գ)  Na2CO3          դ) P4               ե) H2SO4             զ)  I2          

         է)   Cգրաֆիտ            ը)  H2O              թ)   CaO                       ժ)  Cu

1) ա,բ, գ, է,թ        2) ա, դ, ե,զ, ը             3)  գ,դ, զ,ը,ժ                      4) գ,դ,է, ե,թ

  1. Ո՞ր շարքում  են  գրված  միայն  բարդ  նյութերի  բանաձևեր.

1)   Al, HCl,  Cu, Na2SO4                                                 3)  H2O, N2, O3,  Ni, S8

2)   AgBr, H2, CaCO3, P4                                               4)  NaOH, CO2, NH3, CuSO4

  1. Ո՞ր երկու միացություններում  է  ֆոսֆոր  տարրի  օքսիդացման  աստիճանը  նույնը.

1)   BaHPO4 և Ba3P2

2)  Ca(H2PO4)2  և  Ca3P2                       

3)  Ca2P2O7  և Ca(H2PO4)2                                                  

4)  KH2PO և  Ca3P2             

Posted in Քիմիա 8

Ածխածին. C

1)Քիմական տարրի նշանը՝C

2)Կարգաթիվը՝6, միջուկի լիցքը՝+6

3)Ատոմի բաղադրությունը՝ P +6, e 6

4)Պարբերության համարը՝ 2, լրիվ լրացված էներգիական մակարդակների թիվը՝ l4, k2

5)Խմբի համարը՝4,ենթախումբը՝ RO2, RH4, արտքաքին էներգիական մակարդակում էլեկտրոնների թիվը `6

6)Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` l4, k2

7)Էլեկտրոնային բանաձևը՝ 2s22p2

8)Որ հատկություններն են ավելի ուժեղ արտահայտված՝մետաղական, թե ոչ մետաղական

ոչ մետաղական

9)Ինչպիսի պարզ և բարդ նյութերի օրինակներ գիտեք, որոնց բաղադրության մեջ առկա են Ացխածնի ատոմներ

CaCO3

CaMg(CO3)

H2CO3

10)Որոշեք Ացխածնի մեկ ատոի զանգվածը՝ m0 և Ացխածնի առաջացրած օքսիդի որակական և քանակական բաղադրությունը

m0(C)/1,66·10^-26=12.011(1)

 

Posted in Քիմիա 8

Քիմիայկան կապիտեսակները․ Գործնական աշխատանք․ տարբեր քիմիական կապերով մոլեկուլների հավաքում․ քիմիական կապի տեսակները

Կան 3 տեսակի քիմիկան կապերի տեսականեր՝ Կովալենտային, Իոնային և Մետաղական։ Կովալենտային կապը առաջացում են ոչ մետաղները իրար հետ, Իոնային կապը առաջացնում են մետաղները ոչ մետաղների հետ, իսկ մետաղականը առաջացում են մետաղները իրար հետ։

Առաջադրնք 1

Կովալենտ, ոչ բևեռային միևնույն ոչ մետաղների միջև

H2

H-H

Cl2

Cl-Cl

O2

O-O

Առաջադրնք 2

Տարբեր ոչ մետաղի ատոմների միջև բեվևային կովալենտայիմ կապ

H2O(ջուր)

H-O-H

HCl(Քլորաջրածին)

HCl

NH3(Ամոնյակ)

H-H-N-H

CH4(Մեթան)

H-H-C-H-H

C2H6(Էթան)

H-H-H-C-H-H-H

 

 

Posted in Քիմիա 8

Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների

Ալյումին․ Al

Կարգաթիվը՝ 13 => Պրոտոնների թիվը +13 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 13, Պարբերությունը` 3, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 3m 8l 2k

Ծծումբ․ S

Կարգաթիվը՝ 16 => Պրոտոնների թիվը +16 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 16, Պարբերությունը` 3, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 6m 8l 2k

Երկաթ․ Fe

Կարգաթիվը՝ 26=> Պրոտոնների թիվը +26 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 26, Պարբերությունը` 4, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 2n 14m 8l 2k

Լիթիում․ Li

Կարգաթիվը՝ 3 => Պրոտոնների թիվը +3 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 3, Պարբերությունը`2, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 1l 2k

Տիտան․ Ti

Կարգաթիվը՝ 22 => Պրոտոնների թիվը +22 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 22, Պարբերությունը`4, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 2n 10m 8l 2k

Նատրիում․ Na

Կարգաթիվը՝ 11 => Պրոտոնների թիվը +11 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 11, Պարբերությունը`3, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 1m 8l 2k

Ազոտ․ N

Կարգաթիվը՝ 7 => Պրոտոնների թիվը +7 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 7, Պարբերությունը` 2, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 7l 2k

Նիկել․ Ni

Կարգաթիվը՝ 28 => Պրոտոնների թիվը +28 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 28, Պարբերությունը`4, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 2n 16m 8l 2k

Քլոր․ Cl

Կարգաթիվը՝ 17 => Պրոտոնների թիվը +17 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 17, Պարբերությունը`3, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 7m 8l 2k

Մանգան․ Mn

Կարգաթիվը՝ 25 => Պրոտոնների թիվը +25 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 25, Պարբերությունը`4, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 2n 13m 8l 2k

Մագնեզիում․Mg

Կարգաթիվը՝ 12 => Պրոտոնների թիվը +12 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 12, Պարբերությունը` 3, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 2m 8l 2k

Թթվածին․ O

Կարգաթիվը՝ 8 => Պրոտոնների թիվը +8 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 8, Պարբերությունը` 2, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 6l 2k

Սկանդիում․Sc

Կարգաթիվը՝ 21=> Պրոտոնների թիվը +21 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 21, Պարբերությունը` 4, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 2n 9m 8l 2k

Նեոն․ Ne

Կարգաթիվը՝ 10 => Պրոտոնների թիվը +10 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 10, Պարբերությունը` 2, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 8l 2k

Արգոն․ Ar

Կարգաթիվը՝ 18 => Պրոտոնների թիվը +18 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 18, Պարբերությունը` 3, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 8m 8l 2k

Քրոմ․ Cr

Կարգաթիվը՝ 24 => Պրոտոնների թիվը +24 => Էլեկտրոնների թիվը՝ 24, Պարբերությունը`4, Էլեկտրոնների բաշխումը ըստ էներգետիկ մակարդակների` 2n 13m 8l 2k

Posted in Քիմիա 8

20.09.2019․ Նութի հատկությունները

Նյութի հատկությունների են կոչվում այն հատկանիշները, որոնցով նյութերը նման են իրար, կամ տարբերվում են իրարից։ Նյութերն ունեն 3 տեսակի հատկություններ՝ քիմիական, ֆիզիկական, ֆիզիոլոգիական։ Նյութի ֆիզիկական հատկութունը դիտարկում են կամ չափում՝ առանց նոր նյութ ստանալու։ Օրինակ՝ ագրեգատային վիճակը՝ հեղուկ, պինդ, գազային, պլազմա և ամորֆ(Ապակին, ծամոնը, ծառի  խեժը), ռադիոակտիվությունը, էլեկտահաղորդականություն, պլաստիկություն, ջերմահաղորդականություն և այլն։ Նյութի քիմիական հատութունը քիմիական փոխարկումների, հատլությունների՝ ռեակցիանների մասնակցելու ընդունակությունը։ Քիմիական ռեակցիայի հատկանիշներն են՝ գույնի, հոտի, համի փոփոխությունը, ջերմության անջատումը կամ կլանումը, գազի անջատում կամ կլանում, նստվածքի առաջացում կամ անհետացում։ Նյութի ֆիզիոլոգիական հատկությունը նյութի ազդեցությունը կենդանի օրգանիզմների վրա՝ դրական ազդեցությունները և բացասական։